Η μπάντα που έγραψε ιστορία

Δεκαπέντε χρόνια ύπαρξης που είχαν ως αποτέλεσμα δεκαεπτά δίσκους, εκατοντάδες συναυλίες και χιλιάδες κόσμου να ορκίζονται στο όνομά τους. Οι Πυξ Λαξ είναι διαχρονικά ένα από τα πιο αγαπημένα ελληνικά συγκροτήματα. Ολα ξεκίνησαν μέσα στο ταραγμένο 1989, μια χρονιά ανακατατάξεων σε κάθε τομέα της ζωής.

Το 1989 ήταν χρονιά σταθμός στην Ιστορία. Το αντίπαλον δέος του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού καταρρέει, το τείχος του Βερολίνου πέφτει, η πλατεία Τιεν Αν Μεν βάφεται κόκκινη από το αίμα χιλιάδων διαδηλωτών, τα νερά της τεχνολογίας σπάνε και το Διαδίκτυο γεννάται. Ξεχωριστή χρονιά και για την ελληνική ιστορία. Για τους οπαδούς του ΠΑΣΟΚ έμεινε ως "βρώμικο '89", καθώς θεωρούν σκευωρία την προσπάθεια τότε της Νέας Δημοκρατίας και του ενιαίου Συνασπισμού να αποδώσουν ευθύνες για τα σκάνδαλα της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Αντίθετα, για τους Νεοδημοκράτες έμεινε ως "Κάθαρση", αφού γι' αυτούς ήταν μια προσπάθεια με αγνά κίνητρα για την κάθαρση της πολιτικής ζωής.

Ζόρικοι καιροί
Μακριά από τα σκάνδαλα, αλλά όχι από τις συνέπειές τους, δυο παιδιά, φίλοι από τις δυτικές συνοικίες της Αθήνας, από τους Αγίους Αναργύρους, ο Φίλιππος Πλιάτσικας κι ο Μπάμπης Στόκας γρατσουνούν τις κιθάρες τους και σκαρώνουν τραγουδάκια. Ηχογραφούν κάποια και αρχίζουν να χτυπούν τις πόρτες των δισκογραφικών εταιρειών. Μία από αυτές ανοίγει ο Μάνος Ξυδούς, γνωστός από τη γειτονιά και στέλεχος της ΕΜΙ. Aπό τη στιγμή εκείνη γεννήθηκαν τόσες αξέχαστες στιγμές, τόσα αγαπημένα τραγούδια, τόση ενέργεια για τόσους πολλούς ανθρώπους.

Η δική τους ιστορία, λοιπόν, μόλις αρχίζει να γράφεται. Ετσι, έναν χρόνο μετά κυκλοφορεί επίσημα από την ΕΜΙ ο πρώτος τους δίσκος με τίτλο "Τι άλλο να πεις πιο απλά" και ακολουθούν ένα χρόνο πάλι αργότερα, το 1991, οι "Ζόρικοι Καιροί" και το 1993 "Ο ήλιος του χειμώνα με μελαγχολεί". Εκπληξη του δίσκου, ο Βασίλης Καρράς με το "Ασ' τη να λέει". Η πρώτη μεγάλη ραδιοφωνική επιτυχία. Τραγούδι λαϊκό και φωνή δημοφιλής, που τους συστήνει σε μεγαλύτερο ακροατήριο, διαφορετικό από αυτό που αντίκριζαν μέχρι τότε. Οι μουσικές των σπιτιών και των δρόμων όπου μεγάλωσαν είναι φανερές στα τραγούδια τους αλλά και "πειραγμένες", μπλεγμένες επικίνδυνα, πάντα όμως με αγάπη. Ο Στέλιος Βαμβακάρης, ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Bob Dylan, οι Pink Floyd, οι Beatles, ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Χάρης και ο Πάνος Κατσιμίχας κάνουν βόλτα στα κομμάτια τους και ορίζουν την όχθη. Λαϊκή κουλτούρα, νεανική ορμή και οργή, βιώματα του δρόμου, στερήσεις, πληγές και προσδοκίες.

Μοναξιά μου όλα
Η μπάντα αυξάνεται και σταθεροποιείται. Δήμητρα Καραμπεροπούλου, Βασίλης Σπυρόπουλος, Γιώργος Γιαννόπουλος, Νίκος Γιαννάτος, Δημήτρης Κανελλόπουλος, Αλκης Παπαδόπουλος, Παναγιώτης Σπυρόπουλος, Κώστας Σαρδέλης. Οι συναυλίες προσελκύουν πλέον κόσμο πολύ και άγνωστο κι αρχίζουν να ψυλλιάζονται πως κάτι, αλήθεια, συμβαίνει εδώ, κάτι μαγικό. Επόμενος χρόνος, επόμενος δίσκος. Λες και ό,τι ζουν γίνεται ευθύς τραγούδι. Ενα περήφανο, ατέλειωτο τραγούδι "Για τους πρίγκιπες της δυτικής όχθης".

Η συμμετοχή του Χάρη και του Πάνου Κατσιμίχα αυτήν τη φορά, με τις "Ανόητες αγάπες" τους απογειώνει. Δεν υπάρχει μπαρ, κλαμπ ή κέντρο διασκέδασης που να τους αγνοεί. Ολοι τραγουδούν με τρόπο Πυξ Λαξ σπάζοντας φόρμες και μουσικά στεγανά. Κοινό και κριτικοί ανακαλύπτουν τους πρώτους δίσκους τους κι αναρωτιούνται τι είναι αυτό που ενώνει τα παιδιά από τους Αγίους Αναργύρους με τα παιδιά κάθε ηλικίας και λαϊκής γειτονιάς. Αρχίζουν δειλά δειλά και οι πρώτες συναυλίες με μεγάλη έλευση κόσμου που τους αποθεώνει. Και η στιγμή ήρθε για τον επόμενο δίσκο τους, "Ο μπαμπούλας τραγουδάει μόνος τις νύχτες". Ο πλέον ώριμος δίσκος και πλέον με ένα ύφος καθαρά ροκ. Κυρίως μπαλάντες γεμίζουν αυτό τον δίσκο, και το τραγούδι "Οι παλιές αγάπες πάνε στον παράδεισο" λατρεύεται από όλους. Τίποτα πλέον δεν μπορεί να τους σταματήσει, τίποτα δεν μπορεί να τους χωρίσει. Και έρχεται αισίως ο χειμώνας 1996-97 που η συνεργασία στην Ιερά Οδό με τον Νταλάρα (από όπου κυκλοφόρησε ένα single και ένας δίσκος) και μετά η περιοδεία τους σε ολόκληρη την Ελλάδα τούς κάνει το πιο δημοφιλές σύγχρονο ροκ συγκρότημα της νεολαίας. Χιλιάδες κόσμος τους συντροφεύει σε όλες τους τις εμφανίσεις.

Οι φωνές τους όταν τραγουδάνε, βαθιές, απόκοσμες, συγκινητικές. Η επιτυχία ή μάλλον η επικοινωνία τραβάει, πλέον, την ανηφόρα. Ακολουθούν οι δίσκοι, "Παίξε παλιάτσο τα τραγούδια σου τελειώνουν" το 1997, το σάουντρακ της ταινίας "Ο έρωτας κοιμήθηκε νωρίς" το 1998 με το ιστορικό πια κι αλησμόνητο "Μοναξιά μου όλα", η ώριμη "Στίλβη" την ίδια χρονιά, η συνεργασία τους με τον Sting και τους Κορσικανούς I Murvini, το πιο εμπορικό άλμπουμ τους "Υπάρχουν χρυσόψαρα εδώ;" το 1999, "Τα δοκάρια στο γρασίδι περιμένουν τα παιδιά" στο νέο αιώνα πια το 2001, μετά "Από δω κι από κει", μια συλλογή τραγουδιών που έγραψαν οι Πυξ Λαξ για φωνές άλλων ενώ "Χαρούμενοι στην πόλη των τρελών" οδεύουν προς το "Τέλος".

Πάντα δίπλα στο ποτάμι
Ολα αυτά μέσα σε μια κοινωνία που νομίζει και φαίνεται να ευημερεί. Χρηματιστήριο, μετοχές, δάνεια, αγορές, ένταξη στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση, υπερκατανάλωση, ατέλειωτες πίστες, Fame Story και η Καλομοίρα στο νούμερο 1 του Τop της IFPI. Οι Πυξ Λαξ λένε τα δικά τους, απλά, κατανοητά κι ειλικρινά, στα τραγούδια τους. Λαϊκοποιητικά. Αποφεύγουν συνειδητά τα μέσα μαζικής επικοινωνίας κι όταν μιλούν σε αυτά δε μασάνε τα λόγια τους. "Δεν βλέπετε τους υπουργούς της κυβέρνησης που είναι θιασώτες του πακιστανικού τρόπου διασκέδασης; Μέχρι και στα κανάλια βγαίνουν να δείξουν πώς χορεύεται το τσιφτετέλι στο σκυλάδικα. Αυτοί που θα έπρεπε, πολιτιστικά τουλάχιστον, να κατευθύνουν διαφορετικά τους νέους. Οπότε οι νέοι τους φτύνουν κι αυτοί τους βρίζουν, αφού δεν μπορούν να τους "ψήσουν" με τα καραγκιοζιλίκια, θα δουν όμως απρόβλεπτες αντιδράσεις κάποια στιγμή. Είναι νυχτωμένοι βαθιά..." λένε σε συνέντευξή τους στον Ταχυδρόμο το 1999.

Πράγματι, ήμασταν νυχτωμένοι βαθιά. Κι όσοι λίγο ή πολύ το αντιλαμβάνονταν έβαζαν εύκολα στο στόμα τους τα τραγούδια των Πυξ Λαξ. Τραγούδια χωρίς υπερβολές, επιτηδεύσεις, ζόρικους στοχασμούς, ιδιαίτερες δεξιοτεχνίες και υψηλά καλλιτεχνικά αιτήματα. Απλά, αλλά όχι απλοϊκά, άμεσα, βιωματικά, κοινωνικά, συναισθηματικά, σύγχρονα λαϊκά. Τραγούδια με τίτλους συνθήματα, από αυτά τα συνθήματα που συμπυκνώνουν γνώση, εμπειρία, ανάγκη κι όνειρο σε μια πρόταση και μένουν φάροι συνειδήσεων και συγκινήσεων. Ποιος ξέρει τι θα έλεγαν και τι θα τραγουδούσαν σήμερα, μετά το ολικό κραχ κι αφού οι μάσκες έπεσαν. Σήμερα, που δυτικές είναι οι συνοικίες όλες κι ο μπαμπούλας τραγουδάει και τις μέρες. Τα ίδια και τα ανάλογα. Με κλωτσιές και με μπουνιές, δίπλα στο ποτάμι, για τους πρίγκιπες της δυτικής όχθης.

Στις άδειες πόλεις που γυρνάς/ εικόνες σε ξοδεύουν/Αδύναμος να προσκυνάς/ αυτούς που σε ληστεύουν/ Σαν δαίμονας να κουβαλάς/ του κόσμου τους χειμώνες/ Στα μάτια της να κυνηγάς/ παλιούς μικρούς κανόνες/ Μοναξιά μου όλα, μοναξιά μου τίποτα/ μη μ' αφήνεις τώρα, που είν' όλα πιο δύσκολα.